Gözden kaçırmayın

Öğretmen geçmişin öğreticisi, geleceğin kurucusudur”Öğretmen geçmişin öğreticisi, geleceğin kurucusudur”

Aydin Adnan Menderes Üniversitesi Söke Isletme Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü Ars. Gör. Dr. Eren Alper Yilmaz, Suriyeli siginmacilarla ilgili sosyal medyada zaman zaman yanlis bilgiler aktarildigini, bunun da toplumda yanlis algilandigina belirterek, “Suriyelilerin suça karisma oranlari, Türkiye ortalamasinin çok altinda, 1.3 oraninda” dedi.   HABER: SENA AKTÜRK TINGADER (Tüm Internet Gazeteciligi ve Gazeteciler Dernegi)’in agirladigi, Aydin Adnan Menderes Üniversitesi Söke Isletme Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü Ars. Gör. Dr. Eren Alper Yilmaz, Moderatörlügünü Gazeteci - Yazar Müslüm Aktürk’ün yaptigi söyleside, ‘GÖÇ, MÜLTECILIK VE TÜRKIYEDE'KI SURIYELILER ’ konusunu anlatti. Dr. Yilmaz, video konferans sistemiyle gerçeklesen programda, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin resmi sayilarinin 3 milyon 600, kayitsizlarla birlikte ise yaklasik 4 milyon civarinda oldugunu söyledi. Suriyeli siginmacilarla ilgili sosyal medyada zaman zaman yanlis bilgiler aktarildigini ve bunun da toplumda yanlis algilandigina dikkat çeken Dr. Yilmaz, Suriyelilerin suça karisma oranlarinin, Türkiye ortalamasinin çok altinda, 1.3 oraninda oldugunu kaydetti. Dr. Yilmaz, yaklasik iki saat süren konferansta özetle sunlari anlatti: “Ege ve Akdeniz’de hayatini kaybeden çok sayida Suriyeli var. Birlesmis Milletler’e göre 2020’de 3200 düzensiz göçmen Akdeniz’de vefat etmis. Bu kayiplar 2015 yilindan itibaren artis gösteriyor maalesef. Bodrum’da cesedi sahile vuran Aylan bebek gibi niceleri var. Hayatlari sonlanan binlerce insan var bilmedigimiz. Türkiye’de resmi kayitli olarak 3 milyon 600 bin Suriyeli var. Ancak düzensiz, kayitsiz olanlarla birlikte yaklasik 4 milyon Suriyelinin yasadigi tahmin ediliyor. 9, 10 milyon Suriyeli rakami dogru degil. Il bazinda rekor Istanbul’da; 520 bin Suriyeli Istanbul’da yasiyor.  450 bin Gaziantep’te, 430 bin Hatay’da. Kilis nüfusunun yüzde 75’ini ise Suriyeliler olusturuyor ve bu da ciddi bir demografik yapiya sebep oluyor. Nüfus böyle olunca Suriyelilere yönelik bazi haklar tanindi. Mesela çalisma hakki verildi, yasamlarini idame ettirebilsinler diye. Bir isyerinde çalisan Türk vatandaslarinin yüzde 10’unu geçmeme sarti konuldu. 30 binden fazla kisiye izin verilmis 2014’ten bu yana. Egitim hakki tanindi ve 750 bin Suriyeli çocuk Türkiye’de okula gitmesi saglandi. Saglik hizmeti kapsaminda acil hizmet için mülteci hastalardan tedavi ve ilaç parasi alinmiyor. Bulasici hastaliklara karsi yapilan asilar ücretsiz. Nitelikli Suriyelileri istihdam etmek amaciyla doktorlar, hemsireler, hastabakicilar istihdam ediliyor. Devletin yanina sivil toplum kuruluslari da hizmet veriyorlar. Mesela Kizilay. Kizilay Kart Uygulamasi kapsaminda kisi basina 120 lira yükleniyor. Tabii ki bu hizmet her Suriyeliye verilmiyor. Bazi öncelikli gruplar var; Tek basina yasayan Suriyeli kadinlar, 60 yas üstü, 4 ve daha fazla çocugu olan ve engelli Suriyelilere Kizilay Kart veriliyor. Bu kartin harcamasi ise Avrupa Birligi’nin bütçesinin aliniyor. Ayrica IHH, Deniz Feneri gibi dernekler de Suriyelilere hizmet ediyor. ISTISNAI VATANDASLIK Çesitli mesleklerden olan 110 bin Suriyeliye istisnai vatandaslik verilmis. Taninan bu haklar karsisinda Suriyeliler ne gibi sorunlar yasiyor? Türkiye ve Türkler hakkindaki algilari neler? Yaptigimiz saha çalismasinda Suriyelilerin yasamis oldugu sorunlar en büyügü ekonomik alanda görünüyordu. Düsük ücretle ve çalisma saatlerindeki uzunluktu. Özlük haklarindan memnun degillerdi, emeklerinin karsiligini alamadiklarini düsünüyorlardi. Paralarini alamadiklarini söyleyenler vardi. Bir Suriyeli 10 gün boyunca itiraz edince kovuldugunu söylemisti. Çalisma çaginda olmayan çocuklarin tekstil atölyelerinde saati 3,5 liraya çalistiklarini okudum. Kâgit toplayiciligi yapan binlerce Suriyeli var. Ucuz is gücüne yönelik sömürgecilik her yerde var. Amerika’da bile bir Malezyalinin çok düsük ücretle çalistirilip sömürüldügünü görürsünüz. EV KIRALARI YÜKSEK Biz insanin emeginin sömürülmesi kabul edilir bir durum degil. Suriyelilerin büyük bölümü sigortasiz olmasi önemli bir sorun. Suriyelilerin neredeyse tamami sigortasiz. Aslinda onlar da çok dert etmiyorlar, günü kurtarabilmek için çalisiyorlar. Böyle bir durum hukuki sorunu da getiriyor. Isveren mali yükümlülügünü azaltmak amaciyla Suriyelileri kayit disi çalistiriyor. Suriyeliler için bir önemli sorun da ev kiralarini çok yüksek olmasiydi. Saha çalismamizda Suriyelilere çifte standart uygulandigi vurgulanmisti. Bodrum katinda bir eve gitmistim, günes görmeyen kötü bir evde 500, 550 liraya oturuyorlardi. Daha önceki Tür kiraci ise 300 lira kadar ödüyormus. TÜRKIYE’DE YASAMAKTAN MUTLULAR Suriyeliler, Türkiye’de yasamaktan mutlu olduklarini baska ülkelerdeki kosullarin daha kötü oldugunu söylediler. Türkiye onlar için daha güvenli. Bazi evlerde Ibrahim Tatlises’in posterlerini gördüm. Kültürel ve dinsel yakinlik yüzde 85. Komsuluk iliskileri hayli iyi. Türk halkina karsi pozitif bir algi var. Birçok Suriyelinin evine gittik, konuk olduk. Oturma grubundan beyaz esyaya, giyime kadar komsulari tarafindan verilmis. Korkudan Suriye’deki evlerini esyalarini terk ederek kaçmislar. Türk komsulari onlara sahip çikmis. Türk vatandasligina geçmek isteyenlerin orani yüzde 80. Çünkü Suriye’de savasin hala bitmeyecegini düsünüyorlar. TÜRKLER NE DÜSÜNÜYOR? Suriyeli meselesinde Türk halki nezdinde birçok noktada rahatsiz oldugu ciddi önyargilar olustugunu gördüm. Suriyelilerin daha ucuza çalismasi durumunun Türk halkini isinden ettigi algisi var. Türk halkinin yüzde 87’si Suriyelilerle yasamak istemiyor, Suriyelilerin ekonomiye zarari var diyenlerin orani 75. Suriyelilerden memnun olmayanlari yüzde 56, göçmen alinima son verilmesi ve mevcutlarin geri gönderilmesi diyenlerin orani yüzde 65 dolayinda. NELER YAPILMALI? Suriyeliler Türkiye’de belli bir seviyeye geldi. Vatandaslik alan, evlenen oldu, is sahibi oldular. Bu durumda konumlarini kalici misafirlige biraktigini söyleyebiliriz. Geçici degil. Sartlar normallesmese de dönüs istekleri sinirli olur.  Dolayisiyla dönüs beklentisi yerine uyum süreçlerini hizlandirmak lazim. Nitelikli Suriyelilerden faydalanabilmek daha rasyonel olur. Nitelikli olanlar yavas yavas istihdam ediliyor. Fakat sunu da vurgulamak lazim; vasifsiz olanlar baslarinin çaresine baksinlar demek, insani degil. Tutarsizlik olur. Dis politikada tutarlik önemlidir. KANAAT ÖNDERLERININ DESTEGINE IHTIYAÇ VAR Kanaat önderlerinin tasin altina elini koymali. Sosyal medyada bilgi kirliligi insanda ön yargi olusturuyor. Doktorlari dövdükleri, elektrik parasi ödemedikleri, Kizilay’in her ay her Suriyeliye 120 lira ödendigi seklinde yanlis haberler sosyal medyada dolasiyor. Oysa Devletten maas alma gibi bir durum söz konusu degil. 120 lira Kizilay Kart parasini AB finansa ediyor. Rusya’da doktoru döven birinin Türkiye’de Suriyeli birinin yaptigi gibi gösteriliyor.” Suriyelilerin ülkelerine dönmeleri için güvenli bölgeler olusturulmasi gerektigini vurgulayan Dr. Eren Alper Yilmaz, bunu da Türkiye’nin tek basina yapmasinin mümkün olmadigini, BM ve NATO ile isbirligi gerçeklestirilerek güvenli bölgelerin saglanacagini vurguladi. Suriye’deki iç savasin bu kadar uzun süreceginin öngörülemedigini belirten Dr. Yilmaz, Türkiye’nin de böyle bir duruma hazirliksiz yakalandigini sözlerine ekledi. Afyon HABERI